خداوند بزرگ به خود «عصر» قسم می خورد برای اهمیت دادن به
موضوع که « انسانها در حال خسر و زیان کار شدن »می باشد.
منظور از عصر چیست؟ مفسرین عصر نزول ، عصر روزها، عصر
امام عصرعج و... را ذکر کردند. اما با تامل در عصر که در قرآن و لغت
به کار رفته، نکته جالبی به دست می آید و آن دو چیز در معنای
عصر است : یکی عنصر« زمان» و دیگر« مشکلات و سختی ها در آن»
رابطه اینها با هم چیست ؟
در ماده «عصر» عصاره ، چکیده و نتیجه نهایی کارها نهفته است .
اعصر خمرا ..1یعنی فشردن انگور برای گرفتن شراب
یا انزلناه من المعصرات ماء ثجاجا ..2ریزش باران بر اثر فشار و عصاره گیری از ابرها
یعنی عنصر فشار و عصاره گیری از معنای لغوی آن فهمیده می شود.
بنابراین در اثر گذشت زمان و زیر فشار قرار گرفتن ،عصاره زندگی انسان
آن گرفته می شود .
مانند؛ عصاره گیری از میوه که آب آن باقی و تفاله آن را بیرون می ریزند ،
روح انسان هم در اثر فشار و سپری شدن زمان ، صقیل داده می شود و
از کالبد جسم یا غرایز حیوانی جدا خواهد شد. و از طرفی هم
جریان استحاله و تغییر دائمی در آن مشاهده می شود، همانطوری
که انگور به شراب بعد به سرکه تبدیل می شود. طریقه ورود انسان به
دنیا و خارج شدنش را به نمایش می گذارد که در اثر این مشکلات و تحمل
آنها «صیرورت یعنی شدن» پیدا کرده و به لقاء الهی بار می یابد. به
شرطی که در اثر فشار در طول زندگی بریده و خسته نشود و بی راهه نرود.
راه آن اسقامت در ایمان و عمل صالح و توصیه است. گویا اکثریت انسانها در
این راه سخت ، کم می آورند و عموما زیان کار خواهند شد که خداوند
کلمه انسان را با الف و لام (کل)ذکر می کند .
در بعضی از روایات3 آن را به عصر امام زمان عج تطبیق داده اند ، تناسب به
این معنا دارد . چون امام عصر عج عصاره هستی و امام عصر هست ؛یعنی
مجموع هستی همه ماموم اند ، امام و پیشوای آنها امام عصر عج است .
لذا هر فشار و سختی که بر تک تک آنها بیاید ، اول آن فشار بر قلب حضرت
که امام است می آید و بعد به ماموم ، نتیجه منطقی این که خدا
می داند که هر گناه ما چقدر قلب حضرت را فشار و به درد می آورد .!!!!
1- سوره یوسف آیه 36
2-نباء آیه 14
3-مفضل بن عمر می گوید از حضرت صادق علیه السّلام سؤال نمودم از
«وَ الْعَصْرِ» حضرت فرمود: «العصر خروج القائم (عجل اللّه فرجه)
تفسیر برهان :ج 4 ص 504-